Boşaltım Sistemi

Boşaltım

Besin içeriklerinin kullanılmasından sonra kalan su ve madensel tuzlar ile karbon dioksit gazı, üre, ürik asit gibi zararlı ve atık maddelerin vücudumuzun sağlığı için vücut dışına atılması gerekir. Bu olaya boşaltım ve boşaltım olayını gerçekleştiren sisteme de boşaltım sistemi adı verilir.

Boşaltım Sistemi Organları ve Görevleri

Böbrekler, üreter, idrar kesesi ve üretra boşaltım sistemini oluşturan yapı ve organlardır.

Boşaltım sisteminde idrar oluşumu sırasında gerçekleşen olaylar aşağıdaki gibi sıralanır:

• İçinde atık maddelerin yoğun olarak bulunduğu kan, böbrek atardamarı ile böreklere gelir.
• Böbreklerde süzülerek atık maddelerin büyük bir kısmından arındırılan kan ve böbreklerde geri emilen bazı yararlı maddeler, böbrek toplardamarı ile vücuda geri döner.
• Süzülme sonunda geriye kalan atık maddeler ile vücudumuzda fazla miktarda bulunan su ve madensel tuzlar idrarı oluşturur.
• İdrar, böbreklerden üreter aracılığıyla idrar kesesine aktarılır.
• İdrar kesesinde belirli bir süre depolanan idrar, belirli zaman aralıklarıyla da üretradan vücut dışına atılır.

Boşaltım Sistemine Yardımcı Organlar ve Görevleri

Akciğerler, karaciğer, deri ve kalın bağırsak boşaltım sistemine yardımcı olan organlardır.

Akciğerler, solunum sonucunda açığa çıkan su buharı ve karbon dioksit gazının vücut dışına atılmasını sağlar.

Proteinlerin parçalanması sonucu zararlı bir madde olan amonyak oluşur. Karaciğer de amonyağı, daha az zararlı olan üreye çevirerek boşaltıma yardımcı olur.

Deri, vücutta gereğinden fazla bulunan su ve tuzu terleme yoluyla vücut dışına atar.

Kalın bağırsak ise su, safra ve sindirim atıklarının dışkı ile vücut dışına atılmasını sağlar.

Boşaltım Sisteminin Sağlığı

Boşaltım sisteminin sağlığını korumak için:

• Bol su tüketilmeli, aşırı acılı ve tuzlu besinlerin tüketilmesinden kaçınılmalıdır.
• Böbrekleri soğuktan koruyarak olası böbrek ve idrar yolu iltihaplanmaları engellenmelidir.
• Boşaltım sistemi rahatsızlıklarına sebep olabilen diş çürükleri ve boğaz iltihapları en kısa sürede tedavi ettirilmelidir.
• Kişisel temizliğe özen gösterilmelidir.
• İdrarı yaparken acı hissedildiğinde veya idrarda kan görüldüğünde hemen doktora gidilmelidir.

Boşaltım Sistemi Rahatsızlıklarının Tedavisinde Kullanılan Yöntemler

Böbrek yetmezliği, böbrek taşı, nefrit olarak bilinen böbrek iltihabı ve idrar yolları iltihabı yaygın görülen boşaltım sistemi rahatsızlıklarındandır.

Böbrek yetmezliği, böbreklerde meydana gelen yapısal bozukluklar sonucu böbreklerin kanı süzme görevini yerine getirememesi nedeniyle oluşan bir hastalıktır. Böbrek yetmezliği sonucu vücutta biriken fazla sıvı ve atık maddeler, diyaliz makinesine bağlanılarak vücuttan uzaklaştırılabilir. Ancak Böbrek yetmezliği yaşayan hastalar diyaliz makinesine bağımlı bir hayat yaşamak zorunda kalırlar ve sağlıklarına kavuşmaları ancak organ nakli ile mümkün olabilir.

Çeşitli minerallerin ya da D vitamininin fazla alınması ile oluşan böbrek taşları, cerrahi müdahalelerle alınabildiği gibi yüksek enerjili ses dalgaları veya lazer ile de kırılabilir. Kırılıp çok ufak parçalara ayrılan böbrek taşları da, idrar ile vücut dışına atılır.

Nefrit olarak bilinen böbrek iltihabı ve idrar yolları iltihabı gibi boşaltım sistemi rahatsızlıkları ise çeşitli antibiyotikler ile tedavi edilebilir.

KONUYLA İLGİLİ KAZANIM SORULARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ

_{Kaynak: EBA}