Sonucu etkileyecek koşullardan birini değiştirip diğerlerini sabit tutarak yapılan deneylere “kontrollü deney” denir. Bir hipotezi test etmeye başlamadan önce, “deney grubu”, “kontrol grubu”, “bağımlı değişken” ve “bağımsız değişken” kavramlarını anlamanız gerekir. Deney grubunda değiştirilebilen ve etkisi olduğu düşünülen değişken, “bağımsız değişken”dir.
• Büyük bir cam kavanoz, geniş ağızlı
• Kavanozun ağzına geçirebileceğiniz esnek düz bir plastik (sönük halde bir balon da olabilir)
• Bu plastiği kavanozun ağzına bağlayabileceğiniz bir ip
• Biraz tebeşir tozu ya da talk pudrası
• Soğuk su
Bitkiler enerjilerini fotosentez yoluyla güneş ışığından elde ederler. Ancak, çok fazla ışık da fotosentezi yavaşlatır. Çünkü, tıpkı biz insanların güneşte çok kaldığımızda derimizde güneş yanıkları olması gibi, çok fazla ışık, yani morötesi ışınım, bitkilerin yapraklarını yakar, kurumalarına neden olur. Ama üzülmeyin, herşeyin bir çaresi var. İsveç'ten bir grup araştırmacı, bitkilerin yapraklarının güneş yanığı tehlikesine karşı birbirlerini uyardıklarını ortaya çıkarmış.
Kabın dörtte birini sirkeyle doldurup içine midye kabuklarını atın. Ne olduğunu izleyin. Kapta gaz baloncuklarının oluştuğunu göreceksiniz. Sanki midyeler yeniden canlanıyormuşcasına, midyelerin kabuklarının üzerinde bir hareket fark edeceksiniz. Gördüğünüz baloncuklar, kabuktaki bazın ve sirkedeki asidin birleşmesi sonucu ortaya çıkan karbondioksit gazıdır.
Bu çalışmada, hazırladığınız küçük su kültüründe, çeşitli mikroskobik organizmaların sayılarındaki değişiklikleri gözleyeceksiniz. Gözlediğiniz bu organizmaların sayısı ve çeşitleri üzerinde etkili olan faktörler besin, ısı ışık ve nemdir.
Kullanılan Araç ve Gereçler :
Deneyin Yapılışı :
Bir deneyde veya gözlemde; bizim kendi müdehalemizle değiştirmiş olduğumuz değişkendir. Yapılan bir deneyde gözlenen ya da ölçülen değişken.
Örneğin, ampulleri seri bağlanmış bir devrede ampul sayısının ampul parlaklığına etkisinin araştırıldığı bir deneyde;
Ampul Sayısı: Bağımsız Değişken
Ampul Parlaklığı: Bağımlı Değişken
olur.
Bir gözlemde, deneyde; bizim değiştirdiğimiz değerlere bağlı olarak değişen, gözlenen değişkendir. Yapılan bir deneyde değiştirilen değişken.
Örneğin, Pil sayısının ampul parlaklığına etkisini gözlemlemek için bir deney yapacak olursak bu deneyde;
Pil Sayısı: Bağımsız Değişken
Ampul Parlaklığı: Bağımlı Değişken
olur.
MEB: Değerli öğretmenlerimizin söz konusu eğitimlerle desteklenmesi, öğretmenlerimizin deney yapmayı bilmedikleri anlamına gelmemektedir.
Okullarda laboratuvar ve araç gereç kullanımını araştıran MEB, çoğu öğretmenin deney yapmayı bilmediğini ve eğitime ihtiyaç duyduğunu belirledi. Hazırlanan raporda, laboratuvarların yeterli ve güvenli hale getirilmesi gerektiği vurgulandı, çok deney yapan öğretmene 'ek ücret' verilmesi önerildi.
